O κερατόκωνος είναι μία πάθηση του κερατοειδή χιτώνα του ματιού.

Στον κερατόκωνο ο κερατοειδής αλλάζει σχήμα απο ομαλά θολωτό σε κωνικό, ενώ ταυτόχρονα λεπταίνει. (εικόνα 1 & εικόνα 2)

Ο κερατοειδής είναι το εμπρόσθιο, διαφανές τμήμα του ματιού, απο το οποίο περνάει το φώς.

Το ομαλό σχήμα του κερατοειδή και η διαφάνειά του είναι απόλυτα απαραίτητα για την σωστή εστίαση.

Η παραμόρφωση του κερατοειδή, που συμβαίνει στον κερατόκωνο μειώνει την ικανότητα για καθημερινές δραστηριότητες ,όπως διάβασμα, οδήγηση, τηλεόραση κλπ.
 

Στον κερατόκωνο το κολλαγόνο απο το οποίο είναι κατασκευασμένος ο κερατοειδής είναι πιο μαλακό απο το φυσιολογικό.

Αυτό οφείλεται σε κληρονομική προδιάθεση άν και η πάθηση δεν κληρονομείται υποχεωτικά.

Περίπου 10% των ανθρώπων με κερατόκωνο έχουν κάποι συγγενή με την πάθηση.

Το συχνό και δυνατό τρίψιμο των ματιών μπορεί να δημιουργήσει αλλαγές παρόμοιες με τον κερατόκωνο.

Επίσης άτομα με παθήσεις όπως η ατελής οστεογένεση, το σύνδρομο Ehlers Danlos, το σύνδρομo Down, η μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια και η σοβαρή εαρινή κερατοεπιπεφυκίτιδα παρουσιάζουν αυξημένη πιθανότητα για κερατόκωνο.

Η συχνότητα εμφάνισης του κερατοκώνου στη Ελλάδα είναι απο 1:800 έως 1:200 άτομα ανάλογα με την γεωγραφική περιοχή.
 

Ο κερατόκωνος εμφανίζεται στην εφηβική και νεαρή ηλικία και εξελίσεται έως την ηλικία των 35-40 ετών με τα εξής συμτώματα:

Αδυναμία χρήσης φακών επαφής

Τα συμπτώματα μπορεί να επιδεινώνονται αργά ή γρήγορα και σε μερικές περιπτώσεις οδηγούν σε λειτουργική καταστροφή του κερατοειδή σε λίγα χρόνια. Σε κάποιες τέλος περιπτώσεις ο κερατοειδής θολώνει απο ουλές που δημιουργούνται σ’αυτόν.
 

Ο λεπτομερής οφθαλμολογικός έλεγχος σε συνδυασμό με μία εξέταση που ονομάζεται τοπογραφία κερατοειδή θα αποκαλύψει την ύπαρξη του κερατοκώνου ακόμα και σε πρώιμα στάδια.

Αυτό είναι πού σημαντικό λόγω των σύγχρονων θεραπευτικών δυνατοτήτων. (εικόνα 3 & εικόνα 4)

 

Η βελτίωση της όρασης στα πρώτα στάδια γίνεται με τη χρήση γυαλιών ή μαλακών φακών επαφής.
Σε μέτριου βαθμού ή σε προχωρημένο κερατόκωνο επιβάλεται η χρήση ημίσκληρων φακών επαφής, οι οποίοι δίνουν σχεδόν φυσιολογική όραση. Η χρήση τους όμως δεν ανακόπτει την εξέλιξη του κερατοκώνου.

Στον προχωρημένο κερατόκωνο όπυ η χρήση των ημίσκληρων φακών επαφής είναι δύσκολη ή αδύνατη μπορεί να γίνει εμφύτευση στον κερατοειδή εδικών δακτυλίων (INTACS). Οι δακτύλιοι αυτοί είναι μικροσκοπικά ημικύκλια που εμφυτεύονται στον κερατοειδή με τη βοήθεια ενός Laser (Femtosecond Laser) και ομαλοποιούν σε σημαντικό βαθμό το σχήμα του κερατοειδή.
 

Πρόκειται για την πιό σύγχρονη μέθοδο αντιμετώπισης του κερατοκώνου.

Με τη θεραπεία αυτή το μαλακό κολλαγόνο του κερατοειδή σκληραίνει κατά 300% και έτσι ανακόπτεται η εξέλιξη του κερατοκώνου. Στους  περισότερους μάλιστα ασθενείς ο ανώμαλα κυρτωμένος κερατοειδής επανέρχεται ελαφρά σε ένα πιο φυσιολογικό σχήμα.

Η μέθοδος συνίσταται στην αλληλεπίδραση υπεριώδους φωτός με τη βιταμίνη Β2 (ριβοφλαβίνη), η οποία έχει ενσταλλαχθεί στον κερατοειδή με τη μορφή κολλυρίου. Αυτό προκαλεί τη δημιουργία ισχυρών δεσμών ανάμεσα στίς ίνες του κολλαγόνου του κερατοειδή.

Η θεραπεία είναι τελείως ανώδυνη και ασφαλής και πρέπει να εφαρμόζεται το νωρίτερο δυνατό απο τη διάγνωση του κερατοκώνου ή σε οποιαδήποτε ένδειξη επιδείνωσής του.

Η διασύνδεση του κολλαγόνου ενώ σταθεροποιεί τον κερατοειδή και ανακόπτει την εξέλιξη της πάθησης, δεν βελτίωνει την όραση. Για να πετύχουμε έστω και μικρή βελτίωση της όρασης τη συνδυάσουμε με περιορισμένης έκτασης θεραπεία με LASER η οποία γίνεται λίγα λεπτά πριν απο τη διασυνδεση.
 

Στις περιπτώσεις όπου ο κερατοειδής έχει χάσει την διαύγειά του ή το πάχος του είναι πολύ μικρό για κάποια άλλη αντιμετώπιση, διενεργείται μεταμόσχευση του (ολικού ή μερικού πάχους).

Παρά το γεγονός ότι έτσι αποκαθίσταται η διαφάνεια του κερατοειδή, χρειάζονται 1-2 χρόνια για αποθεραπεία και συμπληρωματική διόρθωση με γυαλιά.